και σε ποσοστό που κυμαίνεται περίπου από 2 – 3%.
Φυσικά επειδή πρόκειται για φτηνό προϊόν, ελάχιστοι είναι αυτοί που μπαίνουν στη διαδικασία συλλογής του από τις κοιλότητες των βράχων δίπλα στη θάλασσα και πρόκειται για σχεδόν έτοιμο προϊόν και ακόμα πιο λίγοι αυτοί που το παράγουν.
Παρακάτω θα περιγράψω την απλή μέθοδο με την οποία θα μπορέσουμε να καλύψουμε τις οικογενειακές μας ανάγκες σε αλάτι, αποφεύγοντας έτσι συσκευασίες αλατιού για τις οποίες δεν είμαστε σίγουροι για τη σύστασή τους.
Το πρώτο βήμα και το κυριότερο είναι να βρούμε καθαρή θάλασσα. Πράγμα που σημαίνει πως θα πρέπει να αναζητήσουμε μια περιοχή που δεν χύνονται εκεί κοντά ποτάμια, ή μια περιοχή όπου δε σφύζει από πλήθος λουομένων. Ακόμα θα μπορούσαμε να ενημερωθούμε από επίσημες κρατικές πηγές για το ποιες θάλασσες έχουν κηρυχτεί ακατάλληλες.
Μια καλή επιλογή είναι σημεία όπου βλέπουν σε πέλαγος και συνήθως επικρατούν ρεύματα τα οποία ανανεώνουν το θαλασσινό νερό, διατηρώντας το σε ανεκτά επίπεδα καθαρότητας.
Φυσικά για τη συλλογή του θαλασσινού νερού θα επιλέξουμε μια μέρα όπου δε θα επικρατεί κυματισμός στη θάλασσα και κάνοντας ένα πρόχειρο μακροσκοπικό έλεγχο το νερό θα πρέπει να είναι διαυγές. Δηλαδή να μπορούμε εύκολα να ξεχωρίζουμε τον πυθμένα. Επίσης οι περιοχές με αρκετούς αχινούς είναι ένα καλό δείγμα καθαρών θαλασσών.
Φυσικά για τη συλλογή του θαλασσινού νερού θα επιλέξουμε μια μέρα όπου δε θα επικρατεί κυματισμός στη θάλασσα και κάνοντας ένα πρόχειρο μακροσκοπικό έλεγχο το νερό θα πρέπει να είναι διαυγές. Δηλαδή να μπορούμε εύκολα να ξεχωρίζουμε τον πυθμένα. Επίσης οι περιοχές με αρκετούς αχινούς είναι ένα καλό δείγμα καθαρών θαλασσών.
Ποσότητα συλλογής αλατιού
Η ποσότητα νερού που θα συλλέξουμε έχει να κάνει με την ποσότητα αλατιού που αισιοδοξούμε να συγκεντρώσουμε. Ενδεικτικά να αναφέρουμε πως από 100 κιλά θαλασσινού νερού, θα καταφέρουμε τελικά να πάρουμε 2,5 κιλά αλάτι.
Η ποσότητα νερού που θα συλλέξουμε έχει να κάνει με την ποσότητα αλατιού που αισιοδοξούμε να συγκεντρώσουμε. Ενδεικτικά να αναφέρουμε πως από 100 κιλά θαλασσινού νερού, θα καταφέρουμε τελικά να πάρουμε 2,5 κιλά αλάτι.
Εποχή Παρασκευής
Η καλύτερη περίοδος για να μπούμε στη διαδικασία αυτή είναι οι καλοκαιρινοί μήνες. Όσο περισσότερη ζέστη κάνει, τόσο το καλύτερο για την προσπάθειά μας. Ευτυχώς στην Ελλάδα μας, οι θερμές ημέρες είναι πολλές και θα μας βοηθήσουν να συγκεντρώσουμε το αλάτι μας σχετικά σύντομα.
Η καλύτερη περίοδος για να μπούμε στη διαδικασία αυτή είναι οι καλοκαιρινοί μήνες. Όσο περισσότερη ζέστη κάνει, τόσο το καλύτερο για την προσπάθειά μας. Ευτυχώς στην Ελλάδα μας, οι θερμές ημέρες είναι πολλές και θα μας βοηθήσουν να συγκεντρώσουμε το αλάτι μας σχετικά σύντομα.
Διαδικασία παρασκευής
Αφού έχουμε πλέον το θαλασσινό νερό σε δοχεία, τα μεταγγίζουμε σε άλλα επίσης καθαρά σουρώνοντας τα με ένα τουλουπάνι διπλωμένο 2 και 3 φορές. Με αυτό τον τρόπο θα παρακρατηθούν τα ξένα σώματα που τυχόν επιπλέουν στο νερό και αρκετά από αυτά που δε φαίνονται με γυμνό μάτι.
Αφού σουρώσουμε όλη την ποσότητα θα αφήσουμε το νερό στα δοχεία να ξεκουραστεί για 1-2 ημέρες. Έτσι επιτυγχάνουμε την καταβύθιση των υπόλοιπων ανεπιθύμητων σωμάτων που τυχόν δεν κατάφερε να συγκρατήσει το τουλουπάνι. Την τρίτη ημέρα με ένα κατσαρολάκι και χωρίς να αναταράσσουμε το νερό, κάνουμε μια νέα μετάγγιση στα δοχεία που θα γίνει η τελική διαδικασία. Φυσικά θα αφήσουμε στα αρχικά μια μικρή ποσότητα θαλασσινού νερού το οποίο θα πετάξουμε και το οποίο περιέχει πιθανά ανεπιθύμητες ουσίες.
Αφού έχουμε πλέον το θαλασσινό νερό σε δοχεία, τα μεταγγίζουμε σε άλλα επίσης καθαρά σουρώνοντας τα με ένα τουλουπάνι διπλωμένο 2 και 3 φορές. Με αυτό τον τρόπο θα παρακρατηθούν τα ξένα σώματα που τυχόν επιπλέουν στο νερό και αρκετά από αυτά που δε φαίνονται με γυμνό μάτι.
Αφού σουρώσουμε όλη την ποσότητα θα αφήσουμε το νερό στα δοχεία να ξεκουραστεί για 1-2 ημέρες. Έτσι επιτυγχάνουμε την καταβύθιση των υπόλοιπων ανεπιθύμητων σωμάτων που τυχόν δεν κατάφερε να συγκρατήσει το τουλουπάνι. Την τρίτη ημέρα με ένα κατσαρολάκι και χωρίς να αναταράσσουμε το νερό, κάνουμε μια νέα μετάγγιση στα δοχεία που θα γίνει η τελική διαδικασία. Φυσικά θα αφήσουμε στα αρχικά μια μικρή ποσότητα θαλασσινού νερού το οποίο θα πετάξουμε και το οποίο περιέχει πιθανά ανεπιθύμητες ουσίες.
Τώρα πια δεν μένει παρά να εξατμιστεί το νερό και να μείνει το αλάτι. Υπάρχουν δύο τρόποι εξάτμισης:
Ο πρώτος είναι ο γρήγορος και δεν είναι άλλος από τη μέθοδο του βρασμού. Προσωπικά θα τον χρησιμοποιούσα μόνο σε συνθήκες επιβίωσης, δηλαδή μόνο αν θα έπρεπε να έχω πολύ γρήγορα μια ποσότητα αλατιού. Αυτό γιατί με τις μεγάλες θερμοκρασίες θα χαθούν πάρα πολλά από τα ιχνοστοιχεία που πρέπει να περιέχει το αλάτι και είναι απαραίτητα για τον ανθρώπινο οργανισμό.
Ο δεύτερος τρόπος (ο αργός) είναι αυτός που ακολουθούν οι περισσότερες αλυκές στη γη και είναι αυτός της φυσικής εξάτμισης. Θα πρέπει το θαλασσινό νερό να τοποθετηθεί σε πλατύστομα δοχεία κατάλληλα για τρόφιμα και να εκτεθούν σε σημεία του σπιτιού μας που τα βλέπει ο ήλιος για πολλές ώρες κάθε μέρα.
Τον Αύγουστο θα παρατηρήσουμε τη στάθμη του νερού στις λεκάνες μας να μειώνεται αισθητά μέρα παρά μέρα. Αν ρίξει καμιά καλοκαιρινή μπόρα, καλό θα ήταν να καλύψουμε με αδιάβροχα υλικά όλα τα δοχεία μας και να τα ξεσκεπάσουμε όταν ξαναβγεί ο ήλιος. Κι αυτό επειδή υπάρχει η πιθανότητα η βροχή να περιέχει Αφρικανική σκόνη και το αλάτι να κοκκινίζει. Δε θα θέλαμε με τίποτα να τρώμε χώμα με το αλάτι μας.Αφού ολοκληρωθεί η εξάτμιση θα δούμε το πολύτιμο αλάτι στον πάτο του δοχείου.
Αποθήκευση αλατιού
Το αλάτι μας το αποθηκεύουμε τοποθετώντας το σε συσκευασίες κατάλληλες για τρόφιμα. Πολλοί τα βάζουν σε σακιά, άλλοι σε λεκάνες, κάποιοι σε χαρτοσακούλες.
Προσωπικά θα επέλεγα γυάλινα βάζα που ασφαλίζουν αεροστεγώς, επειδή το αλάτι από τη φύση του είναι υγροσκοπικό στοιχείο. Έχει δηλαδή την ιδιότητα να τραβάει την υγρασία από την ατμόσφαιρα. Αυτό μπορεί να πετρώσει το αλάτι μας και να μας αναγκάσει κάθε φορά που θέλουμε να το χρησιμοποιήσουμε να το χτυπάμε στο γουδί. Όταν το αλάτι πετρώσει γίνεται σκληρό σαν τσιμέντο κι αυτό είναι κάτι που μάλλον θέλουμε να αποφύγουμε.
Το αλάτι μας το αποθηκεύουμε τοποθετώντας το σε συσκευασίες κατάλληλες για τρόφιμα. Πολλοί τα βάζουν σε σακιά, άλλοι σε λεκάνες, κάποιοι σε χαρτοσακούλες.
Προσωπικά θα επέλεγα γυάλινα βάζα που ασφαλίζουν αεροστεγώς, επειδή το αλάτι από τη φύση του είναι υγροσκοπικό στοιχείο. Έχει δηλαδή την ιδιότητα να τραβάει την υγρασία από την ατμόσφαιρα. Αυτό μπορεί να πετρώσει το αλάτι μας και να μας αναγκάσει κάθε φορά που θέλουμε να το χρησιμοποιήσουμε να το χτυπάμε στο γουδί. Όταν το αλάτι πετρώσει γίνεται σκληρό σαν τσιμέντο κι αυτό είναι κάτι που μάλλον θέλουμε να αποφύγουμε.