Το θυμάρι περιέχει πτητικό έλαιο σε ποσοστό 1-2%. To κύριο συστατικό του πτητικού ελαίου του θυμαριού κατά 20-54% είναι η θυμόλη ή, αλλιώς, καμφορά του θυμαριού, και έχει χρήσεις στην αρωματοποιία και στην οδοντιατρική....Άλλα συστατικά του πτητικού ελαίου του θυμαριού είναι η καρβακόλη, βορνεόλη και η γερανιόλη. Η θυμόλη έχει αντισηπτική δράση και αποτελεί το κυρίως συστατικό πολλών εμπορικών σκευασμάτων για την πλύση του στόματος, όπως η Listerine. Πριν την έλευση των σύγχρονων αντιβιοτικών, το αιθέριο έλαιο θυμαριού χρησίμευε για την επάλειψη των γαζών. Η θυμόλη έχει αποδειχτεί επίσης αποτελεσματική στην καταπολέμηση των μυκήτων που συχνά μολύνουν τα νύχια των ποδιών. Αποτελεί επίσης ενεργό συστατικό σε κάποια φυτικά σκευάσματα χωρίς οινόπνευμα, για την απολύμανση των χεριών.
Τα συστατικά του πτητικού ελαίου του θυμαριού έχουν επίσης φανεί ότι έχουν αντιμικροβιακή δράση ενάντια σε ένα πλήθος διαφορετικών βακτηρίων και μυκήτων, όπως Staphalococcus aureus, Bacillus subtilis, Escherichia coli και Shigella sonnei. Για χιλιάδες χρόνια, βότανα και μπαχαρικά έχουν χρησιμοποιηθεί για να βοηθήσουν στη διατήρηση των τροφίμων και στην προστασία τους από μικροβιακή μόλυνση. Σύγχρονες έρευνες δείχνουν ότι τόσο το θυμάρι και όσο και ο βασιλικός περιέχουν συστατικά τα οποία μπορούν και να αποτρέψουν τη μόλυνση και να απολυμάνουν τα ήδη μολυσμένα τρόφιμα. Σε αυτές τις μελέτες, που δημοσιεύτηκαν στο τεύχος του Φεβρουαρίου του 2004 του επιστημονικού περιοδικού Food Microbilogy, οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι αιθέριο έλαιο του θυμαριού ήταν σε θέση να απολυμάνει μαρούλι που είχε μολυνθεί με τη Shigella, έναν μολυσματικό οργανισμό που προκαλεί διάρροια και μπορεί να προκαλέσει σημαντική βλάβη στα έντερα. Επιπλέον, τα προϊόντα πλύσης σε διάλυμα που περιέχουν αιθέριο έλαιο είτε θυμαριού είτε βασιλικού σε πολύ χαμηλή συγκέντρωση μόλις 1% οδήγησε σε πτώση του αριθμού των βακτηρίων Shigella κάτω από το σημείο στο οποίο θα μπορούσαν να ανιχνευθούν. Ενώ οι επιστήμονες χρησιμοποιούν αυτή την έρευνα για να προσπαθήσουν να αναπτύξουν φυσικά συντηρητικά τροφίμων, έχει νόημα να συμπεριληφθούν το θυμάρι και ο βασιλικός στις περισσότερες από τις συνταγές σας, ιδίως για τρόφιμα που δεν είναι ψημένα όπως οι σαλάτες. Προσθέτοντας φρέσκο θυμάρι ή/και βασιλικό στο επόμενο βινεγκρέτ σας δεν θα ενισχύσει μόνο την γεύση του φρέσκου χορταρικού σας, αλλά θα διασφαλίσει ότι το φρέσκο προϊόν που καταναλώνεται είναι ασφαλές για κατανάλωση.
Το θυμάρι περιέχει επίσης μια ποικιλία από φλαβονοειδή, όπως απιγενίνη, ναρινγενίνη, λουτεονίνη και θυμονίνη. Αυτά τα φλαβονοειδή αυξάνουν την αντιοξειδωτική ικανότητα του θυμαριού και σε συνδυασμό με το ότι αποτελεί μια καλή πηγή μαγγανίου, δίνουν στο θυμάρι μια εξέχουσα θέση στον κατάλογο των αντιοξειδωτικών τροφίμων.
Διάφορες έρευνες δείχνουν ότι το θυμάρι μπορεί να βελτιώσει την εγκεφαλική λειτουργία. Σε μελέτες για τη γήρανση ποντικών, η θυμόλη έχει βρεθεί ότι προστατεύει και αυξάνει το ποσοστό των υγιών λιπών που βρίσκονται στις κυτταρικές μεμβράνες και σε άλλες κυτταρικές δομές. Συγκεκριμένα, αυξήθηκε η ποσότητα τουDHA (δοκοσαχεξαενοϊκού οξέος, ενός ωμέγα-3 λιπαρού οξέος) στις κυτταρικές μεμβράνες του εγκεφάλου, των νεφρών και της καρδιάς. Σε άλλες μελέτες που εξέτασαν πιο στενά τις αλλαγές στα εγκεφαλικά κύτταρα, οι ερευνητές βρήκαν ότι τα μέγιστα οφέλη από το θυμάρι συνέβησαν όταν η τροφή εισήχθη πολύ νωρίς στον κύκλο ζωής των αρουραίων, αλλά ήταν λιγότερο αποτελεσματικό στο αντιστάθμισμα των προβλημάτων στη γήρανση των εγκεφαλικών κυττάρων, όταν εισήχθη αργά στη διαδικασία της γήρανσης. Η πιθανή εφαρμογή σε ανθρώπους αυτής της έρευνας είναι η χρησιμοποίηση του θυμαριού ως μεθόδου αύξησης των επιπέδων τουDHA σε παιδιά με σύνδρομο ελλειμματικής προσοχής και πιθανόν βελτιώνει αυτή την κατάσταση.
Το ρόφημα από θυμάρι μπορεί να χρησιμοποιηθεί για τη θεραπεία του βήχα και της βρογχίτιδας. Το θυμάρι συνεχίζει να είναι ένα από τα πιο κοινά συνιστώμενα βότανα για τη θεραπεία του ξηρού, σπασμωδικού βήχα και του κοκίτη. Λόγω της χαμηλής τοξικότητάς του έχει γίνει δημοφιλής θεραπεία για τον βήχα σε μικρά παιδιά.
Μάριος Δημόπουλος
Διατροφολόγος
Μέλος του American Council of Applied Clinical Nutrition
Μέλος της American Association of Drugless Practitioners